Poświadczenie praw do spadku u notariusza

Porządkujemy formalności spadkowe w związku ze śmiercią mamy. Wkrótce do Polski wróci mój brat, który jest spadkobiercą razem ze mną i siostrą. Brat nie będzie jednak długo w kraju i chcemy wykorzystać jego obecność, by szybko potwierdzić formalnie dziedziczenie. Sprawy sądowej nie uda się przeprowadzić w tak krótkim czasie. Co można w takiej sytuacji zrobić?

Spadkobiercy mogą skorzystać z poświadczenia dziedziczenia w formie aktu notarialnego. Notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia zarówno ustawowego, jak i testamentowego (z wyłączeniem dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych). Uregulowanie formalności sprawia, że spadkobiercy dysponują dowodem nabycia spadku (dokumentem), którym można posłużyć się wobec osób trzecich - dłużników, urzędów, sądów itd. W pewnych sytuacjach staje się to niezbędne (np. gdy trzeba uaktualnić wpis w księdze wieczystej odziedziczonej nieruchomości).

Przed sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi, a także osób, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne. Poucza osoby biorące udział w spisywaniu protokołu o obowiązku ujawnienia wszelkich okoliczności objętych treścią protokołu oraz o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych oświadczeń. Po spisaniu protokołu dziedziczenia notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, jeżeli nie ma wątpliwości co do osoby spadkobiercy i wysokości udziałów w spadku, a w przypadku, gdy spadkodawca uczynił zapis windykacyjny, co do osoby, na której rzecz spadkodawca uczynił zapis windykacyjny i przedmiotu zapisu.

Z opisu sprawy wynika, że w przypadku Czytelnika i jego rodzeństwa nie będzie żadnych wątpliwości w tej kwestii.

Niezwłocznie po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz dokonuje jego wpisu do rejestru aktów poświadczenia dziedziczenia. Adnotację o zarejestrowaniu umieszcza się na akcie poświadczenia dziedziczenia, wskazując numer wynikający z kolejności wpisu, a także dzień, miesiąc i rok oraz godzinę i minutę dokonanego wpisu. Najistotniejszym jest, że zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma takie same skutki prawne jak prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Można więc go przedłożyć np. wierzycielom czy dołączyć do wpisu nowego właściciela do księgi wieczystej nieruchomości.

Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Maksymalna taksa notarialna, którą może pobrać notariusz za sporządzenie protokołu dziedziczenia, wynosi 50 zł netto, za sporządzenie aktu dziedziczenia ustawowego lub testamentowego - 100 zł netto, a za sporządzenie aktu dziedziczenia testamentowego z zapisem windykacyjnym - również 100 zł netto.