Gazeta Podatkowa nr 45 (1816) z dnia 7.06.2021

Rozmiar krzywdy a wysokość zadośćuczynienia

Żona miała wypadek. Sprawcą zdarzenia był kierowca w stanie nietrzeźwości. Niedługo po wypadku żona zmarła. Przez wiele miesięcy przeżywałem całą tę sprawę. Mam obecnie depresję, straciłem dobrze płatną pracę. Czy osoba bliska ma prawo otrzymać zadośćuczynienie od sprawcy wypadku?

TAK. Zgodnie z prawem, jeżeli na skutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. Co więcej, sąd może w takiej sytuacji przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. Poza odszkodowaniem istnieje również możliwość zasądzenia najbliższym członkom rodziny zmarłego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Taką możliwość daje art. 446 § 4 Kodeksu cywilnego.

Istota zadośćuczynienia polega na kompensacie doznanej krzywdy. Nie chodzi zatem o wyrównanie straty poniesionej przez członków najbliższej rodziny zmarłego, ale o pomoc w dostosowaniu się do nowej rzeczywistości. Ponadto, zadośćuczynienie ma na celu złagodzenie cierpienia wywołanego wcześniejszą, nieodwracalną utratą bliskiej osoby. Należy podkreślić, że nie stanowi przeszkody fakt, iż z roszczeniem Czytelnik wystąpi wiele miesięcy po śmierci żony. Z upływem czasu cierpienia psychiczne najczęściej maleją, jednak nie oznacza to, że na wysokość należnego stronie zadośćuczynienia ma wpływ to, w jakim terminie po zdarzeniu wystąpi się z żądaniem przyznania należnego zadośćuczynienia. Wystarczające jest bowiem, aby nastąpiło to w okresie nieobjętym przedawnieniem.

Osoby szczególnie intensywnie przeżywające śmierć bliskiego na ogół występują ze stosownymi roszczeniami dopiero po upływie znacznego okresu po tragicznym zdarzeniu. Każda zatem osoba najbliższa może dochodzić wspomnianego roszczenia, przy czym sąd będzie indywidualnie analizował, czy i w jakiej wysokości należy się zadośćuczynienie. Każda z tych osób może bowiem na różny sposób przeżywać daną tragedię, co wpływa na wielkość jej cierpienia. Co więcej, na wysokość zadośćuczynienia nie ma wpływu status majątkowy pokrzywdzonego. Cierpienie, ból, krzywda osoby mniej zamożnej nie są mniejsze niż osoby majętnej.

Zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej może być dochodzone wiele lat po nieszczęśliwym zdarzeniu.