Opłata z tytułu użytkowania wieczystego gruntu za 2017 r.

Od 2016 r. spółka posiada grunt w użytkowaniu wieczystym. Jak ująć w księgach rachunkowych opłatę za użytkowanie wieczyste, wniesioną za 2017 r.?

Opłaty roczne za użytkowanie wieczyste gruntu

Użytkowanie wieczyste jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały w przepisach Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.) oraz w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2016 r. poz. 2147 ze zm.). W świetle tych przepisów, użytkowanie wieczyste polega na oddaniu w użytkowanie nieruchomości gruntowej będącej własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków osobom fizycznym i osobom prawnym na określony czas. Najczęściej jest to 99 lat. W sytuacjach wyjątkowych, gdy cel gospodarczy użytkowania wieczystego nie wymaga oddania gruntu na tak długi okres, możliwe jest oddanie gruntu na czas krótszy, co najmniej jednak na lat 40 (art. 236 § 1 K.c.).

Ustanowienie prawa wieczystego użytkowania następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego, a następnie prawo to wpisywane jest do księgi wieczystej. Użytkowanie wieczyste jest prawem zbywalnym, podlega dziedziczeniu oraz egzekucji. Na podstawie art. 71 ustawy o gospodarce nieruchomościami, za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne.

Opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. Nie pobiera się opłaty rocznej za rok, w którym zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Wysokość stawek procentowych opłat rocznych jest uzależniona od określonego w umowie celu, na jaki nieruchomość gruntowa została oddana.

Właściwy organ, na wniosek użytkownika wieczystego złożony nie później niż 14 dni przed upływem terminu płatności, może ustalić inny termin zapłaty, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego.

Ewidencja opłat rocznych za użytkowanie wieczyste gruntu

Opłata roczna za wieczyste użytkowanie gruntu jest kosztem działalności operacyjnej jednostki i ujmuje się ją na koncie 40-3 "Podatki i opłaty" lub odpowiednim koncie zespołu 5.

Na temat opodatkowania opłaty
za użytkowanie wieczyste można przeczytać
w PV nr 18 z 2016 r. na str. 15-17

Należy pamiętać, że jeżeli prawo użytkowania wieczystego gruntu zostało ustanowione po 1 maja 2004 r., na opłatę roczną wystawiana jest faktura, bowiem opłaty te podlegają opodatkowaniu VAT. Ewidencja księgowa takiej opłaty może przebiegać zapisem:

a) wartość brutto faktury:

- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne",

b) VAT naliczony podlegający odliczeniu:

- Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu",

c) zarachowanie opłaty do kosztów działalności operacyjnej:

- Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty" lub konto zespołu 5,
- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".

Koszty opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste jednostka może rozliczyć w czasie za pośrednictwem konta 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów", kiedy uzna, że wysokość tej opłaty jest istotna i jednorazowe zarachowanie jej w ciężar kosztów bieżącego okresu sprawozdawczego (miesiąca) zniekształci wynik finansowy tego okresu.

Uregulowaną z góry za cały rok opłatę z tytułu użytkowania wieczystego gruntu można wówczas ująć na koncie kosztów rodzajowych w pełnej wysokości za cały rok (zapisem: Wn konto 40-3, Ma konto 30) oraz równolegle na koncie 64-0 (zapisem: Wn konto 64-0, Ma konto 49). Odpis kosztów w części dotyczącej danego okresu sprawozdawczego (1/12 co miesiąc) może wtedy przebiegać zapisem:

1) przy ewidencji kosztów wyłącznie na kontach zespołu 4: Wn konto 49, Ma konto 64-0,

2) przy ewidencji kosztów na kontach zespołu 4 i 5: Wn konto zespołu 5, Ma konto 64-0.

Przykład

I. Założenia:

Jednostka posiada w użytkowaniu wieczystym grunt wykorzystywany dla celów administracyjnych. W marcu 2017 r. wniesie opłatę roczną za 2017 r. w kwocie: 34.300 zł. Gmina wystawi fakturę na roczną opłatę za 2017 r. na kwotę: 34.300,00 zł (w tym VAT: 6.413,82 zł). Dla jednostki będzie to kwota istotna, więc rozliczy ją w czasie za pośrednictwem czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Ewidencja kosztów działalności operacyjnej, zgodnie z polityką rachunkowości jednostki, prowadzona jest na kontach zespołu 4 i 5.

II. Dekretacja:

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. WB - wpłata opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste gruntu za 2017 r.	34.300,00 zł	22	13-0
2. Faktura z tytułu opłaty rocznej za wieczyste użytkowanie gruntu:
a) zobowiązanie ogółem	34.300,00 zł	30	22
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu	6.413,82 zł	22-1	30
c) wartość netto opłaty	27.886,18 zł	40-3	30
d) odniesienie opłaty do rozliczenia w czasie	27.886,18 zł	64-0	49
3. PK - odniesienie w marcu 2017 r. do kosztów opłaty rocznej za styczeń, luty i marzec 2017 r.: (27.886,18 zł : 12 m-cy) × 3 m-ce =	6.971,54 zł	55	64-0