Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 4 (436) z dnia 20.02.2017

Opłata z tytułu użytkowania wieczystego gruntu za 2017 r.

Od 2016 r. spółka posiada grunt w użytkowaniu wieczystym. Jak ująć w księgach rachunkowych opłatę za użytkowanie wieczyste, wniesioną za 2017 r.?

Użytkowanie wieczyste jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały w przepisach Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.) oraz w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2016 r. poz. 2147 ze zm.). W świetle tych przepisów, użytkowanie wieczyste polega na oddaniu w użytkowanie nieruchomości gruntowej będącej własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków osobom fizycznym i osobom prawnym na określony czas. Najczęściej jest to 99 lat. W sytuacjach wyjątkowych, gdy cel gospodarczy użytkowania wieczystego nie wymaga oddania gruntu na tak długi okres, możliwe jest oddanie gruntu na czas krótszy, co najmniej jednak na lat 40 (art. 236 § 1 K.c.).

Ustanowienie prawa wieczystego użytkowania następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego, a następnie prawo to wpisywane jest do księgi wieczystej. Użytkowanie wieczyste jest prawem zbywalnym, podlega dziedziczeniu oraz egzekucji. Na podstawie art. 71 ustawy o gospodarce nieruchomościami, za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne.

Właściwy organ, na wniosek użytkownika wieczystego złożony nie później niż 14 dni przed upływem terminu płatności, może ustalić inny termin zapłaty, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego.

Opłata roczna za wieczyste użytkowanie gruntu jest kosztem działalności operacyjnej jednostki i ujmuje się ją na koncie 40-3 "Podatki i opłaty" lub odpowiednim koncie zespołu 5.

Na temat opodatkowania opłaty za użytkowanie wieczyste można przeczytać w PV nr 18 z 2016 r. na str. 15-17

Należy pamiętać, że jeżeli prawo użytkowania wieczystego gruntu zostało ustanowione po 1 maja 2004 r., na opłatę roczną wystawiana jest faktura, bowiem opłaty te podlegają opodatkowaniu VAT. Ewidencja księgowa takiej opłaty może przebiegać zapisem:

Uregulowaną z góry za cały rok opłatę z tytułu użytkowania wieczystego gruntu można wówczas ująć na koncie kosztów rodzajowych w pełnej wysokości za cały rok (zapisem: Wn konto 40-3, Ma konto 30) oraz równolegle na koncie 64-0 (zapisem: Wn konto 64-0, Ma konto 49). Odpis kosztów w części dotyczącej danego okresu sprawozdawczego (1/12 co miesiąc) może wtedy przebiegać zapisem:

1) przy ewidencji kosztów wyłącznie na kontach zespołu 4: Wn konto 49, Ma konto 64-0,

2) przy ewidencji kosztów na kontach zespołu 4 i 5: Wn konto zespołu 5, Ma konto 64-0.

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka posiada w użytkowaniu wieczystym grunt wykorzystywany dla celów administracyjnych. W marcu 2017 r. wniesie opłatę roczną za 2017 r. w kwocie: 34.300 zł. Gmina wystawi fakturę na roczną opłatę za 2017 r. na kwotę: 34.300,00 zł (w tym VAT: 6.413,82 zł). Dla jednostki będzie to kwota istotna, więc rozliczy ją w czasie za pośrednictwem czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
    
2. Ewidencja kosztów działalności operacyjnej, zgodnie z polityką rachunkowości jednostki, prowadzona jest na kontach zespołu 4 i 5.

II. Dekretacja:

III. Księgowania: