Ulgi na użytkowanie wieczyste i dzierżawę

Mimo zniesienia większości zakazów, ograniczeń i obostrzeń, przedsiębiorcy wciąż notują spadki obrotów w związku z COVID-19 w stosunku do analogicznego okresu w roku poprzednim. Prawodawca uchwalając kolejne, nowe regulacje antykryzysowe, podejmuje próby odciążenia lub co najmniej odroczenia wymagalności zobowiązań przedsiębiorców. W tym też celu ustawodawca przesunął termin płatności opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, przewidział możliwość obniżenia tej opłaty, a także należności z tytułu czynszu najmu, dzierżawy oraz opłaty za użytkowanie należnej Skarbowi Państwa czy jednostkom samorządu terytorialnego.

Zmiana terminu płatności

Specustawa w sprawie COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.)w art. 15j, który wszedł w życie z dniem 31 marca 2020 r., stanowiła, że opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego, płatną, co do zasady, do dnia 31 marca każdego roku, za rok 2020 wnosi się w terminie do 30 czerwca 2020 r. Na mocy nowelizacji wprowadzonej ustawą o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 1086), zwaną tarczą 4.0, termin ten został ponownie wydłużony - do 31 stycznia 2021 r.

Nowy termin obowiązuje również użytkowników wieczystych, którym organ na podstawie art. 71 ust. 4 zdanie trzecie ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2020 r. poz. 65 ze zm.) ustalił inny termin zapłaty przedmiotowej należności. Zgodnie bowiem z przywołanym przepisem właściwy organ, na wniosek użytkownika wieczystego złożony nie później niż 14 dni przed upływem terminu płatności, może ustalić inny termin zapłaty, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego. Mogło się zatem zdarzyć, że użytkownicy wieczyści przed ustawowym wydłużeniem terminu płatności, na własny wniosek otrzymali odroczenie terminu płatności, który jednak był mniej korzystny niż termin ustalony ustawą antykryzysową.

Obniżenie opłaty za użytkowanie wieczyste

Nowe przepisy przewidują również prawo do obniżenia kwoty opłaty rocznej należnej za 2020 r. z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości należącej do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 15ja specustawy w sprawie COVID-19 z przedmiotowego uprawnienia mogą skorzystać m.in. podmioty wykonujące działalność gospodarczą, czy wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19.

Opłata zostanie pomniejszona proporcjonalnie do liczby dni w roku 2020, w których obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego oraz stan epidemii z powodu COVID-19, o ile użytkownik wieczysty spełni łącznie dwa warunki. Po pierwsze, będzie musiał zgłosić wniesienie opłaty w pomniejszonej wysokości staroście lub prezydentowi miasta na prawach powiatu, wykonującym zadania z zakresu administracji rządowej, przed 31 stycznia 2021 r. Po drugie, nie może mieć zaległości w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r.

Ulgi w czynszu

Nowelizacja specustawy w sprawie COVID-19 przewiduje również zwolnienie przedsiębiorców z czynszu najmu i dzierżawy oraz opłaty za użytkowanie przypadających Skarbowi Państwa, z tytułu umów zawartych przed wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii z powodu COVID-19, na okres co najmniej 3 miesięcy. Dotyczy to nieruchomości należących do zasobu nieruchomości SP, wykorzystywanych przez przedsiębiorcę do prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorca, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19, może skorzystać ze zwolnienia z obowiązku zapłaty czynszu za okres 3 miesięcy w 2020 r.

Umorzenie czynszu wymaga zgłoszenia przez przedsiębiorcę właściwemu organowi faktu wnoszenia należności z pominięciem należności za wskazany we wniosku okres kolejnych 3 miesięcy, przed upływem terminu do ich wniesienia. Przedsiębiorca, aby skorzystać z omawianej ulgi, podobnie jak w przypadku obniżenia opłaty za użytkowanie wieczyste, nie może mieć zaległości w zobowiązaniach publicznoprawnych.

Na mocy noweli specustawy w sprawie COVID-19 również organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego zostały upoważnione do podjęcia uchwał w przedmiocie analogicznych ulg w zakresie należności za nieruchomości należące do gminnego, powiatowego, czy wojewódzkiego zasobu nieruchomości.

Przez spadek obrotów gospodarczych rozumie się spadek sprzedaży towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym:

nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 31 grudnia 2019 r. do dnia poprzedzającego dzień dokonania zgłoszenia, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy 2-miesięczny okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego lub

nie mniej niż o 25%, obliczony jako stosunek obrotów z dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego, przypadającego po dniu 31 grudnia 2019 r. do dnia poprzedzającego dzień dokonania zgłoszenia, w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego.