Gazeta Podatkowa nr 60 (1726) z dnia 27.07.2020

Wysokość zadośćuczynienia za krzywdę

Kilka miesięcy temu w wypadku zginął mój ojciec. Sprawcą był kierowca znajdujący się w stanie nietrzeźwości. Przez wiele miesięcy przeżywałem całą tę sprawę. Popadłem w depresję, straciłem pracę. Doszły mnie informacje, że jako osoba bliska mam prawo dochodzić zadośćuczynienia od sprawcy wypadku. Czy to prawda? Jeśli tak, to czy nie będzie przeszkodą, że śmierć ojca miała miejsce wiele miesięcy temu, a ja dopiero teraz występuję ze wspomnianym roszczeniem?

Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. Co więcej, może także przyznać tym osobom odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Tak stanowi art. 446 § 3 i § 4 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.). To tylko niektóre z uprawnień przysługujących osobom bliskim zmarłego.

Zadośćuczynienie ma za zadanie kompensację doznanej krzywdy. Roszczenie to nie ma na celu wyrównania straty poniesionej przez członków najbliższej rodziny zmarłego, lecz ma pomóc im dostosować się do nowej rzeczywistości. Ma także na celu złagodzenie cierpienia wywołanego wcześniejszą, nieodwracalną utratą bliskiej osoby. Nie będzie stanowić przeszkody, że z roszczeniem Czytelnik występuje wiele miesięcy po śmierci ojca. Z upływem czasu cierpienia psychiczne najczęściej maleją, jednak nie oznacza to, że na wysokość należnego stronie zadośćuczynienia ma wpływ to, w jakim terminie po zdarzeniu wystąpi się z żądaniem przyznania należnego zadośćuczynienia. Wystarczające jest bowiem, aby nastąpiło to w okresie nieobjętym przedawnieniem.

W orzecznictwie podkreśla się, iż naturalną kwestią jest to, że osoby szczególnie intensywnie przeżywające śmierć osoby bliskiej na ogół występują ze stosownymi roszczeniami dopiero po upływie znacznego okresu czasu po tragicznym dla nich zdarzeniu. Każda zatem osoba najbliższa może dochodzić wspomnianego roszczenia, przy czym sąd będzie indywidualnie w każdym przypadku analizował, czy i w jakiej wysokości należy się zadośćuczynienie. Każda z tych osób może bowiem na różny sposób przeżywać daną tragedię, co wpływa na wielkość jej cierpienia i krzywdy.

Zadośćuczynienia od sprawcy wypadku można dochodzić nawet kilka lat po śmierci osoby bliskiej.