kodeks cywilny, kodeks postępowania cywilnego, prawo cywilne, kodeks cywilny tekst jednolity
lupa
A A A

Gazeta Podatkowa nr 44 (1501) z dnia 1.06.2018

Roszczenia związane z urządzeniami przesyłowymi

Brak jednoznacznych przepisów o charakterze ustawowym powoduje, że wielu właścicieli nieruchomości w dalszym ciągu nie wie na jakiej podstawie na ich nieruchomości znajdują się urządzenia przesyłowe w postaci słupów wysokiego napięcia, gazociągów, czy wodociągów. Ponadto wiele osób nie zdaje sobie sprawy jakie roszczenia przysługują im z tego tytułu i czego mogą żądać w przypadku, gdy status prawny tych urządzeń przesyłowych jest nieuregulowany.

Nowe inwestycje prowadzone przez przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją lub przesyłem prądu, gazu, wody czy innych mediów poprzedzone są zazwyczaj negocjacjami z właścicielami gruntów, przez które mają przechodzić te inwestycje i porozumieniami uwzględniającymi interesy obu stron. Nie dotyczy to wszystkich urządzeń przesyłowych w kraju. Problemy natury prawnej i faktycznej dotyczą zwłaszcza urządzeń posadowionych na nieruchomościach w przeszłości. W ich przypadku obecnie właściciele gruntów nie tylko nie posiadają dokumentacji będącej podstawą ich posadowienia na ich nieruchomości, ale często nie wiedzą nawet kiedy miała miejsce ich budowa. Gdy stan prawny takich urządzeń jest nieuregulowany, właścicielom gruntów przysługują roszczenia majątkowe.

Roszczenia właścicieli

Chociaż generalnie właścicielowi nieruchomości przysługują roszczenia zmierzające do umożliwienia mu swobodnego władania swoją nieruchomością, to w przypadku urządzeń przesyłowych właściciel nie może skutecznie żądać usunięcia urządzeń, np. słupów energetycznych z jego nieruchomości. Do przysługujących mu, co do zasady, roszczeń majątkowych należą natomiast roszczenia o ustanowienie służebności przesyłu za wynagrodzeniem oraz wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości. W tym drugim przypadku właściciel nieruchomości może domagać się od przedsiębiorstwa przesyłowego opłaty za wykorzystywanie części jego nieruchomości na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Natomiast służebność przesyłu polega na tym, że nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń.

Obrona przedsiębiorstw przesyłowych

Spory właścicieli nieruchomości z przedsiębiorstwami przesyłowymi trwają od lat, a z reguły przedsiębiorstwa te w odniesieniu do infrastruktury wybudowanej w przeszłości nie są zainteresowane polubownym zakończeniem sprawy. Zatem właściciel nieruchomości nawet po zgromadzeniu dokumentacji potwierdzającej istnienie na jego nieruchomości urządzeń przesyłowych, ma niewielkie szanse na dobrowolną wypłatę środków przez przedsiębiorcę przesyłowego.

W przypadku roszczeń o odpłatne ustanowienie służebności przesyłu, przedsiębiorcy zazwyczaj powołują się na zasiedzenie tej służebności. Zasiedzenie jest instytucją prawa cywilnego, które pozwala na nabycie służebności (generalnie także prawa własności nieruchomości) wobec korzystania z niej przez okres niezbędny do zasiedzenia. W przypadku korzystania ze służebności w dobrej wierze okres ten wynosi 20 lat, a dla złej wiary 30 lat. Z chwilą upływu okresu zasiedzenia następuje nabycie prawa (służebności). Nie jest przy tym wymagane dodatkowo postanowienie sądu, czy wpis do księgi wieczystej. W praktyce przedsiębiorcy przesyłowi obliczają termin zasiedzenia i nie podejmują z góry kroków prawnych w celu stwierdzenia zasiedzenia. Jednak w przypadku gdy właściciel nieruchomości podnosi przysługujące mu roszczenia majątkowe, przedsiębiorstwa bronią się zarzutem zasiedzenia, wskazując, iż upływ jego niezbędnego okresu wyłącza możliwość ustanowienia służebności. Istotne z punktu widzenia analizy przesłanek zasiedzenia nieruchomości jest postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18.08.2017 r., sygn. akt IV CSK 609/16 (patrz ramka).

"Przesłanką zasiedzenia służebności przesyłu lub służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu jest posiadanie cudzej nieruchomości o treści tego ograniczonego prawa rzeczowego, a nie posiadanie, czy nawet prawo własności samego urządzenia przesyłowego".

Postanowienie SN z dnia 18.08.2017 r., sygn. akt IV CSK 609/16

Do zasiedzenia służebności przesyłu niezbędne jest spełnienie przynajmniej dwóch przesłanek. Przedsiębiorstwo przesyłowe musi korzystać z trwałych i widocznych urządzeń, jak np. słupy energetyczne, stacje przekaźnikowe. Ponadto służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia, co wynika z art. 292 K.c.

Bezumowne korzystanie

Niezależnie od podjęcia decyzji o ustanowieniu za wynagrodzeniem służebności przesyłu, właściciel nieruchomości może dochodzić wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z jego nieruchomości przez przedsiębiorcę przesyłowego. Wysokość tego wynagrodzenia nie jest łatwa do wyliczenia. W przypadku gdy sprawa trafi do sądu, warto w celu jego wyliczenia wnieść o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu szacowania wartości nieruchomości.

Przedsiębiorcy przesyłowi bardzo często powołują się na fakt wybudowania urządzeń przesyłowych na podstawie zgody udzielonej przez osoby będące właścicielami nieruchomości na moment budowy urządzeń. W tym celu przedstawiają także dokumenty z ich podpisami. Warto przeanalizować ich treść i datę sporządzenia, nierzadko bowiem okazuje się, że podpisy na dokumentach nie oznaczają zgody na posadowienie urządzeń lub były one zebrane w odniesieniu do inwestycji o innych parametrach, czy przebiegu.

O ile bowiem przedsiębiorcy przesyłowi unikają dobrowolnego wypłacania roszczeń właścicielom nieruchomości, to ich dochodzenie jest, co do zasady, możliwe, wymaga jednak wiedzy i gruntownej analizy dokumentów.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.)

www.KodeksCywilny.pl - Ograniczone prawa rzeczowe:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.VademecumPodatnika.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Prawnik rodzinny omawia prawo rodzinne, prawo społeczne oraz spadki i darowizny
Charakterystyka i zawieranie umów cywilnych
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.