kodeks cywilny, kodeks postępowania cywilnego, prawo cywilne, kodeks cywilny tekst jednolity
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Gazeta Podatkowa nr 66 (1003) z dnia 19.08.2013

Prawa na udziałach w spółce z o.o.

Udziały w spółce z o.o. mogą zostać obciążone użytkowaniem bądź zastawem. W obu przypadkach wspólnik traci możliwość wykonywania części uprawnień udziałowych na rzecz zastawnika lub użytkownika. Obciążanie udziałów prawem zastawu lub użytkowania najczęściej służy zabezpieczaniu wierzytelności.

Udziały w spółce z o.o. mogą być istotnym składnikiem majątku, który może posłużyć do ustanowienia zabezpieczenia wierzytelności. Przykładowo, na rzecz pożyczkodawcy, celem zabezpieczenia zwrotu udzielonej pożyczki, można ustanowić jedno z dwóch wymienionych praw.


Zastaw nie tylko rejestrowy

Zastaw jest typowym prawem służącym zabezpieczaniu wierzytelności. Wynika to z tego, że prawo zastawu wygasa z mocy prawa w przypadku, gdy zostaje zaspokojona wierzytelność, którą zabezpiecza. W obrocie obok zwyczajnego prawa zastawu uregulowanego w przepisach Kodeksu cywilnego występuje również zastaw rejestrowy.

Zastaw powstaje na podstawie umowy zastawniczej. Jej stronami są zastawca (wspólnik) oraz zastawnik, czyli wierzyciel, na rzecz którego ustanawiany jest zastaw. Do powstania zastawu rejestrowego dodatkowo niezbędny jest wpis do rejestru zastawów. Po ustanowieniu zastawu wierzyciel uzyskuje prawo zaspokojenia z zastawionych udziałów, bez względu na to, czyją stały się one własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela udziałów.

Kodeks cywilny nie reguluje szczegółowo treści umowy zastawniczej. Natomiast w przypadku zastawu rejestrowego, zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, treść umowy zastawniczej powinna określać co najmniej:

  • datę zawarcia umowy,
     
  • imię i nazwisko (nazwę) oraz miejsce zamieszkania (siedzibę) i adres zastawnika, zastawcy oraz dłużnika, jeżeli nie jest on zastawcą,
     
  • przedmiot zastawu w sposób odpowiadający jego właściwościom,
     
  • wierzytelność zabezpieczoną zastawem (wyłącznie pieniężną) - przez oznaczenie stosunku prawnego, z którego ta wierzytelność wynika lub może wynikać, oraz najwyższej sumy zabezpieczenia.


Pozycja zastawnika w spółce

Zastawnik, co do zasady, nie wykonuje uprawnień korporacyjnych i majątkowych wspólnika. Przysługuje mu jednak uprawnienie do pobierania dywidendy i odsetek od niej jako pożytków z udziałów. Zgodnie jednak z art. 319 K.c. zobowiązany jest pobrane pożytki zaliczać na poczet zabezpieczonej wierzytelności i związanych z nią roszczeń. Prawo głosu może wykonywać, gdy umowa spółki i umowa zastawnicza tak przewidują.

Jeśli zabezpieczona wierzytelność nie jest zaspokajana, zastawnik może poszukiwać zaspokojenia z samych udziałów. W przypadku zastawu zwykłego może jedynie skierować egzekucję do udziałów. Jest to jednak zabieg długotrwały i kosztowny. Wymaga wszczęcia egzekucji, sfinansowania wyceny udziałów i ponoszenia ryzyka, że nikt ich nie kupi w toku licytacji komorniczej. Natomiast w przypadku zastawu rejestrowego umowa zastawnicza może przyznawać zastawnikowi możliwość zaspokojenia poprzez:

  • przejęcie udziałów,
     
  • sprzedaż udziałów w drodze przetargu publicznego, który może przeprowadzić notariusz bądź komornik, w terminie 14 dni od dnia złożenia przez zastawnika wniosku o dokonanie sprzedaży.


Użytkowanie dla celów zabezpieczenia

Użytkowanie jest ograniczonym prawem rzeczowym, na podstawie którego użytkownik uprawniony jest do używania rzeczy (w tym przypadku udziałów) oraz do pobierania z nich pożytków. Wynika to z art. 252 w zw. z art. 265 § 2 K.c. Użytkowanie na udziałach może, choć nie musi, służyć zabezpieczaniu wierzytelności. Kodeks nie przewiduje, aby użytkowanie ustanowione w tym celu wygasało na skutek zaspokojenia wierzytelności. Dlatego też po wykonaniu zobowiązania użytkownik powinien zrzec się tego prawa.

Kwestie dotyczące warunków zrzeczenia się użytkowania powinny być zawarte w umowie, na podstawie której prawo to jest ustanawiane. Umowa ta jest zawierana pomiędzy wspólnikiem a osobą trzecią nazywaną użytkownikiem. W roli użytkownika może występować zarówno osoba fizyczna, jak i prawna. Może nim być również inny udziałowiec.


Uprawnienia użytkownika

Do uprawnień użytkownika należy przede wszystkim pobieranie dywidendy przypadającej na udziały obciążone użytkowaniem. Dotyczy to pełnej kwoty dywidendy, którą otrzymałby wspólnik, w tym również dodatkowego udziału w zysku wynikającego z przywilejów udziałowych. Trzeba jednak pamiętać, że zakres użytkowania można ograniczyć przez wyłączenie oznaczonych pożytków (art. 253 § 1 w zw. z art. 265 § 2 K.c.). Oznacza to, że w umowie strony mogą określić, iż dywidenda będzie dzielona pomiędzy wspólnika a użytkownika według określonych proporcji.

» Zawarcie umowy zastawu lub użytkowania wymaga formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. W przypadku umowy o ustanowienie zastawu rejestrowego wystarczające jest zachowanie formy pisemnej pod rygorem nieważności. Zarząd powinien ujawnić ustanowienie prawa na udziale w księdze udziałów oraz liście wspólników składanej w KRS (art. 180 Kodeksu spółek handlowych - Dz. U. z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm. i art. 3 ust. 1 ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów).
» Użytkownik i zastawnik może wykonywać prawo głosu z udziałów, tylko gdy przewiduje to umowa spółki. W razie braku w umowie stosownych postanowień, udziałowiec może udzielić zastawnikowi lub użytkownikowi pełnomocnictwa do uczestnictwa w zgromadzeniach wspólników i wykonywania na nich prawa głosu (art. 187 § 2 oraz art. 243 K.s.h.).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.)

Ustawa z dnia 6.12.1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (Dz. U. z 2009 r. nr 67, poz. 569 ze zm.)

www.KodeksCywilny.pl - Ograniczone prawa rzeczowe:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.VademecumPodatnika.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Prawnik rodzinny omawia prawo rodzinne, prawo społeczne oraz spadki i darowizny
Charakterystyka i zawieranie umów cywilnych
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.