Przedawnienie roszczenia o zwrot wadium

Rok temu brałem udział w przetargu na sprzedaż nieruchomości przeprowadzanym przez prezydenta miasta. W tym celu wpłaciłem wadium wynoszące 5% ceny wywoławczej. Przetarg wygrała inna osoba, a mimo to nie otrzymałem zwrotu uiszczonej przeze mnie kwoty. Czy mogę skutecznie domagać się zwrotu wadium? W jakim terminie przedawnia się roszczenie w tym przedmiocie?

W opisanej sytuacji wadium powinno zostać zwrócone niezwłocznie po zamknięciu przetargu. Termin przedawnienia roszczenia o zwrot kwoty wpłaconej tytułem wadium jest uzależniony od tego, czy podmiot ją wpłacający działał jako przedsiębiorca, czy zwykła osoba fizyczna.

Prezydent miasta gospodaruje gminnym zasobem nieruchomości. W ramach wynikających z tego obowiązków dokonuje m.in. sprzedaży nieruchomości w drodze przetargu przeprowadzanego na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2020 r. poz. 1990 ze zm.).

Udział w przetargu jest uzależniony od wniesienia ustalonego przez organ wadium. Zasadą jest, że wpłacona kwota jest zwracana niezwłocznie po odwołaniu albo zamknięciu przetargu, nie później jednak niż przed upływem 3 dni od zaistnienia jednego ze wskazanych zdarzeń.

Wadium wniesione w pieniądzu przez uczestnika przetargu, który przetarg wygrał, zalicza się na poczet ceny nabycia nieruchomości. Zgodnie z ustawą roszczenie o zwrot wadium nie przysługuje, jeżeli osoba ustalona jako nabywca nieruchomości nie przystąpi bez usprawiedliwienia do zawarcia umowy w wyznaczonym terminie, a organizator przetargu skorzysta z uprawnienia odstąpienia od zawarcia umowy.

Przepisy normujące zasady przeprowadzania przetargu nie regulują instytucji przedawnienia roszczenia o zwrot wadium, a więc w tej kwestii sięgnąć należy do norm Kodeksu cywilnego. Roszczenie o zwrot wadium należy zakwalifikować do roszczeń uczestnika przetargu wynikających z bezpodstawnego wzbogacenia.

Zgodnie z art. 118 K.c. (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740), jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi 6 lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - 3 lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż 2 lata.

Przepisy K.c. regulujące instytucję bezpodstawnego wzbogacenia nie zawierają postanowień przewidujących inne terminy przedawnienia. Dlatego też do roszczeń z tego tytułu mają zastosowanie przywołane terminy ogólne.

W konsekwencji jeżeli wadium zostało wpłacone przez przedsiębiorcę w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, to roszczenie o jego zwrot podlega 3-letniemu przedawnieniu. W sytuacji gdy roszczenie nie jest związane z działalnością gospodarczą, termin ten wynosi 6 lat.

Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, a więc od trzeciego dnia liczonego od daty zamknięcia przetargu.