Gazeta Podatkowa nr 76 (908) z dnia 20.09.2012

Przedawnienie kosztów procesu

Firma przegrała sprawę w sądzie, którą wytoczyła swojemu kontrahentowi. Sąd oddalił powództwo i w wyroku zobowiązał do zapłaty na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu w kwocie wskazanej w wyroku. Wyrok został wydany kilka miesięcy temu, do tej pory kontrahent nie upomniał się o te pieniądze. Czy od kosztów procesu może nam naliczać odsetki za opóźnienie? Po jakim czasie sprawa się przedawni?

Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Wynika to z art. 98 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Skoro firma przegrała sprawę, którą wniosła do sądu przeciwko swojemu kontrahentowi, sąd w wyroku obciążył ją takimi kosztami.

Strona wygrywająca ma aż dziesięć lat na złożenie u komornika wniosku o wszczęcie egzekucji bez ryzyka, że dłużnik podniesie zarzut przedawnienia. Termin przedawnienia roszczeń, które zostały stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu - a do takich zalicza się przyznane w wyroku koszty procesu - określono w art. 125 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.). Wynika z niego że roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe (np. odsetki za opóźnienie), roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu. W omawianym przypadku zastosowanie ma wyłącznie dziesięcioletni termin przedawnienia, bo sąd przyznając zwrot kosztów procesu nie nakazuje płacić odsetek w razie nieuiszczenia ich w terminie.

10 lat - termin przedawnienia roszczenia o zapłatę kosztów procesu przyznanych w orzeczeniu sądowym.

Kontrahent nie może domagać się od Czytelnika zapłaty odsetek za opóźnienie w zapłacie kosztów procesu. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 20 maja 2011 r., sygn. akt III CZP 16/11, stwierdził, że przepis art. 481 § 1 K.c., który pozwala naliczać odsetki w razie opóźnienia w zapłacie, nie ma zastosowania do świadczeń pieniężnych zasądzonych prawomocnym orzeczeniem o kosztach procesu. Dlatego od kosztów procesu nie można naliczać odsetek za opóźnienie. Trzeba się jednak liczyć z tym, że kontrahent może skierować do komornika wniosek o wyegzekwowanie niezapłaconych mu kosztów procesu, a wtedy Czytelnik poniesie dodatkowe koszty związane z prowadzoną egzekucją (przede wszystkim - opłatę egzekucyjną na rzecz komornika, wynoszącą w zależności od sposobu egzekucji 8% lub 15% egzekwowanego świadczenia). Uniknięcie tych opłat byłoby możliwe tylko w razie wykazania, że doszło do niecelowego wszczęcia egzekucji (art. 49 ust. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji).