A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 3 (866) z dnia 20.01.2015

PCC od zniesienia współwłasności budynku

Budynek jest własnością dwóch spółek. Chcemy znieść tę współwłasność w ten sposób, że właścicielem całego budynku zostanie jedna spółka z obowiązkiem spłaty drugiej. Kto i od jakiej podstawy powinien zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych?

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności (art. 210 Kodeksu cywilnego). Zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy zawartej między współwłaścicielami lub w postępowaniu sądowym. Podstawowym sposobem zniesienia współwłasności jest podział fizyczny rzeczy (art. 211 K.c.). Gdy rzecz nie daje się podzielić, to zgodnie z art. 212 § 2 K.c., możliwe jest przyznanie jej jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedanie stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm.), przedmiotem opodatkowania p.c.c. są umowy o dział spadku i zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat. Jak widać, czynność działu spadku lub zniesienia współwłasności podlega opodatkowaniu tylko dlatego, że ustalono spłatę lub dopłatę; gdyby tej spłaty lub dopłaty nie ustalono - czynność taka opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie podlegałaby.

Obowiązek podatkowy obciąża podmiot nabywający rzeczy lub prawo majątkowe ponad udział w spadku lub współwłasności (art. 4 pkt 5 u.p.c.c.), a podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku (art. 6 ust. 1 pkt 5 u.p.c.c.).

Przykład

Jeżeli budynek jest własnością dwóch osób w udziale po ½ i zostanie przyznany jednemu z nich, a jego wartość rynkowa wynosi 100 tys. zł, to nabywca budynku, który musi spłacić byłego wspólnika kwotą 50 tys. zł, zapłaci p.c.c. w wysokości 2% od kwoty 50 tys. zł, bo taka jest wartość nabytej rzeczy ponad wartość dotychczasowego udziału.

Tak będzie w sytuacji umownego zniesienia współwłasności. Natomiast w przypadku dokonania działu spadku lub zniesienia współwłasności orzeczeniem sądu, podstawę opodatkowania stanowi wysokość spłat lub dopłat wynikająca z treści tego orzeczenia jako uwzględniająca już rynkową wartość rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad przypadający na podatnika udział we współwłasności lub spadku (patrz: wyrok NSA z 1 grudnia 2009 r., sygn. akt II FSK 1054/08). Znieść można również współwłasność na podstawie ugody zawartej przed sądem. Wtedy podstawą opodatkowania będzie wartość rynkowa ustalona przez strony ugody, gdyż nie dochodzi tu do zniesienia współwłasności w drodze orzeczenia sądu, lecz z mocy umowy stron (patrz: wyrok WSA z 8 grudnia 2014 r., sygn. akt I SA/Łd 1118/13, orzeczenie nieprawomocne).