Towar z wyprzedaży również podlega reklamacjom

Okres letnich wyprzedaży dobiegł już właściwie końca. Część z tych mniej lub bardziej okazyjnych zakupów wróci jednak do sprzedawców łącznie z reklamacjami klientów, którzy niezależnie od ewentualnej gwarancji korzystają z dwuletniej odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu tzw. niezgodności towaru z umową. Cena produktu (normalna lub obniżona z uwagi na przecenę) nie ma przy tym żadnego wpływu na przysługujące konsumentom uprawnienia.

Prawa kupujących będących konsumentami z tytułu niezgodności towaru z umową reguluje jeszcze ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej (…). Taki stan utrzyma się do 24 grudnia 2014 r. Po tej dacie zastosowanie będzie miała ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. poz. 827).

Można wyróżnić kilka sytuacji, w których należy uznać, że sprzedany towar jest niezgodny z umową, a mianowicie, gdy:

nie odpowiada cechom określonym w umowie, przy czym należy tutaj brać pod uwagę okazane kupującemu próbki lub wzory oraz określony przez kupującego cel nabycia i późniejszego przeznaczenia towaru,
nie odpowiada właściwościom, jakie cechują danego rodzaju towary, lub też nie nadaje się do celu, do jakiego tego rodzaju towar jest zwykle używany,
nie odpowiada cechom, o których zapewniał sprzedawca lub producent (np. w ulotkach reklamowych),
został nieprawidłowo zamontowany lub uruchomiony przez sprzedawcę lub osobę, za którą ponosi on odpowiedzialność (to samo dotyczy przypadków, gdy nieprawidłowego montażu lub uruchomienia dokonał sam kupujący, lecz stosował się do instrukcji otrzymanej od sprzedawcy).

W przypadku nowych produktów dwuletniego okresu odpowiedzialności sprzedawcy skrócić nie wolno ani przy zawieraniu umowy sprzedaży, ani nawet później do momentu zawiadomienia sprzedawcy o niezgodności towaru z umową. Jeżeli jednak przedmiotem sprzedaży jest rzecz używana, strony mogą ten termin skrócić maksymalnie do jednego roku. W przypadku gdyby reklamowany towar został wymieniony na nowy, wówczas dwuletni termin do stwierdzenia niezgodności towaru z umową będzie biegł na nowo.

Sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jedynie w przypadku jej stwierdzenia przed upływem dwóch lat od wydania tego towaru kupującemu.

Niezgodność towaru z umową oceniać należy na chwilę jego wydania kupującemu. Oczywiście może się ona ujawnić później właśnie w ciągu tych 2 lat. Natomiast w sytuacji, gdy przyczyna niezgodności powstała po wydaniu towaru, np. na skutek niezgodnego z instrukcją użytkowania sprzętu, sprzedawca nie ponosi za nią odpowiedzialności.

Wprawdzie odpowiedzialność sprzedawcy trwa przez dwa lata od daty wydania towaru kupującemu, to jednak tylko w przypadku stwierdzenia niezgodności przed upływem 6 miesięcy od wydania towaru domniemywa się, że niezgodność istniała w chwili wydania.

Prawa reklamacyjne

Prawidłowo sformułowana reklamacja powinna zawierać dwa elementy:

1) zawiadomienie o stwierdzonej niezgodności towaru z umową wraz ze wskazaniem, w czym ta niezgodność się przejawia,

2) żądanie konsumenta, np. w postaci nieodpłatnej naprawy towaru.

W interesie sprzedawców jest pamiętać, że w pierwszej kolejności kupujący będący konsumentem może żądać doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy. Dopiero gdy skorzystanie z obu wspomnianych uprawnień (tj. żądania naprawy towaru lub jego wymiany na nowy) nie jest możliwe lub zbyt kosztowne, kupujący może żądać obniżenia ceny albo odstąpić od umowy. Od umowy konsument odstąpić jednak nie może, jeśli niezgodność towaru z umową jest nieistotna.

Konsument ma prawo skorzystać z jednego z tych ostatnich uprawnień (do obniżenia ceny czy odstąpienia od umowy) również wówczas, gdy sprzedawca nie zdoła naprawić lub wymienić rzeczy w odpowiednim czasie, a także gdy naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności.

Istotne jest także to, ile czasu minęło od daty zauważenia wady przez konsumenta do wniesienia reklamacji. Jeśli bowiem więcej niż dwa miesiące, wówczas niezależnie od jej treści sprzedawca może odmówić jej uwzględnienia. Kupujący traci bowiem swoje prawa, jeżeli przed upływem dwóch miesięcy od stwierdzenia niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową nie zawiadomi o tym sprzedawcy. Do zachowania terminu wystarczy jednak wysłanie zawiadomienia przed jego upływem. Istotna dla zachowania tego terminu jest więc data nadania pisma w urzędzie pocztowym.

Odpowiedź a rozpatrzenie reklamacji

Sprzedawca powinien ustosunkować się do żądania klienta w terminie 14 dni od jego otrzymania. W przeciwnym razie reklamacja będzie uznawana z mocy prawa za uzasadnioną. Poprzez ustosunkowanie się należy rozumieć jedynie złożenie przez sprzedawcę oświadczenia odnośnie zasadności roszczenia konsumenta oraz możliwości jego spełnienia. Nie jest to więc równoznaczne z załatwieniem reklamacji, choć w większości przypadków dwa tygodnie powinny w zupełności wystarczyć na jedno i drugie.

Czas, jakim dysponuje sprzedawca na ustosunkowanie się do zgłoszonego przez kupującego żądania naprawy towaru bądź jego wymiany na nowy jest jednak często mylony z terminem na rozpatrzenie reklamacji. Ten ostatni niestety nie został określony precyzyjnie. Mianowicie na sprzedawcę nałożono obowiązek dokonania naprawy lub wymiany w czasie odpowiednim. Przy określaniu odpowiedniego czasu naprawy lub wymiany uwzględnia się rodzaj towaru i cel jego nabycia. Inaczej należy więc traktować przypadki reklamacji obuwia czy odzieży, a inaczej skomplikowanego sprzętu elektronicznego lub samochodów.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 27.07.2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2002 r. nr 141, poz. 1176 ze zm.)